Zielony dach z darni

Zielone dachy wydają się być świetnym pomysłem na zmniejszenie wpływu budynków na środowisko. Bo przecież likwidujemy kawałek trawnika czy łąki, zajmujemy tę powierzchnię by wznieść bryłę z betonu i ceramiki, ale za to na jej dachu umieszczamy z powrotem warstwę biologicznie czynną z roślinami, kwiatami i pewnie także niewielką ilością owadów.


Pomysł nie jest nowy. Dachy kryte darnią były bardzo popularne w całej Skandynawii, prawdopodobnie od czasów historycznych. Warto jednak w tym miejscu zaznaczyć, że dach z darni to pojęcie nieco mylące. Bo w tradycyjnym dachu tego typu elementem zapewniającym szczelność dachu i odprowadzanie wody deszczowej wcale nie była sama darń trawy -- a kilkanaście warstw kory brzozowej. Cel umieszczenia na dachu darni jest prosty -- żeby kora brzozowa nie odleciała z dachu. Dziś ocenia się, że kora mogła wytrzymać na dachu nawet przez stulecie czy dwa, ale najczęściej wymieniano ją po ok. 30 latach.

Budynek z drewnianych bali kryty dachem z darni i kory, na terenie Norweskiego Muzeum Ludowego w Oslo. Foto: Kjetilbjornsrud, na licencji CC A SA 3.0. Źródło: Wikipedia.

Dach z darni jest bardzo ciężki i waży ok. 250 kg/m². W naszych warunkach ten ciężar byłby problemem, ale z drugiej strony w tradycyjnym budownictwie z bali drewnianych masa dachu pomagała w zapewnieniu szczelności ścian. Bo wprawdzie szpary między balami były zatykane, to jednak dociążenie ich z góry znacząco w tym pomagało.

Jednocześnie, darń ma całkiem niezłe parametry termoizolacyjne. Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku porządnej skandynawskiej zimy większość izolacji dachu stanowi warstwa... śniegu, który jest znacznie lepszym termoizolatorem, niż darń (bo jest bardzo puszysty).

Wykonanie dachu z darni i kory było bardzo tanie, jeśli patrzeć tylko na koszt materiałów i surowców. Jednocześnie wymagało mnóstwo pracy fizycznej, ale to w gospodarkach opartych na barterze nie miało większego znaczenia.

Dziś dachy zielone z darni wykonuje się używając nowocześniejszych materiałów budowlanych zamiast kory brzozowej. Zazwyczaj wykorzystywane są różnego rodzaju pokrycia z papy bitumicznej. Można na niej układać darń, albo wysypać ziemię ogrodową i zwyczajnie zasiać trawę.